پیکتوگرافی چیست؟ همه چیز درباره خط تصویری

پیکتوگرام (pictogram) یکی از زیرشاخه‌های لوگوی تصویری به شمار می‌رود. با این حال کاربرد پیکتوگرافی با آنچه از طراحی لوگو انتظار داریم کاملاً متفاوت است. در ادامه این مطلب به طور جزء به جزء هدف از طراحی پیکتوگرافی را بررسی کنیم.

پیکتوگرافی چیست؟

طراحی پیکتوگرافی یا صورت نگاری  (Pictography) نوعی بازنمایی تصویری است که به کمک آن، می‌توان مفهوم مرتبط با شیء را به طور نمادین به نمایش گذاشت.

همانطور که اشاره داشتیم پیکتوگرام نوعی نماد تصویری محسوب می‌شود که هرآنچه که در اطرافمان می‌بینیم، الگو می‌گیرد تا بدین طریق مفهومی را به افراد جامعه انتقال دهد. هدف استفاده اجرای پیکتوگرافی افزایش سهولت و تسریع انتقال مفهوم به مخاطبان است. یک نشانه‌ پیکتوگرافی اگر به صورت درست طراحی شود، می‌تواند یک پیام واحد را به تمامی افراد حتی با زبان و فرهنگ‌های متفاوت برساند.

پیکتوگرافی که به آن پیکتو (picto) نیز می‌گویند، نوعی نماد بصری است که از لحاظ ظاهری به یک شیء خاص شباهت دارد. این نمایه‌ها می‌توانند هشدار دهنده یا راهنمایی کننده‌ باشند. یک مثال بارز پیکتوگرام آیکون‌هایی است که در کامپیوترها و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی به چشم می‌خورند. پیکتوگرافی حرفه‌ای اصولی را دنبال می‌کند که در ادامه مطلب به آنها می‌پردازیم.

تاریخچه پیکتوگرام

اولین سمبل‌هایی که در لیست پیکتوگرام‌ها قرار می‌گیرند، در واقع بازنمایی از افکار باستانی بوده‌اند. برای مثال در سومر باستان، چین، مصر و بسیاری از تمدن‌های کهن از انواع سمبل به عنوان نوعی خط تصویری در سیستم نوشتاری خود استفاده می‌کردند.

در عصر مدرن پیکتوگرافی اولین بار توسط جورج داو(George Dow)  به عنوان یک ایده کاربردی در نقشه قطارهای شهر لندن مورد استفاده قرار گرفت. هدف از طراحی پیکتوگرافی در چنین فضایی افزایش سهولت استفاده از امکانات اطراف ایستگاه بود.

امروزه به گروهی از پیکتوگرام‌های استاندارد که توسط سازمان جهانی استاندارد ISO 7001 تعریف گشته‌اند، سمبل اطلاعات عمومی گفته می‌شود. گروه دیگری از پیکتوگرام‌ها که توسط سیستم GHS بیان گشته، برای استفاده همراه با مواد شیمیایی و همچنین برچسب استانداردسازی پوشاک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پیکتوگرام‌ها معمولاً در اماکن پررفت‌وآمد عمومی نظیر فرودگاه‌، ایستگاه قطار، هتل و… که مملو از گردشگران خارجی است استفاده می‌شوند. چرا که در تمامی فرهنگ‌ها قابل فهم هستند و شناسایی آنها سریع‌تر و راحت‌تر از اطلاعات متنی می‌باشد.

اصول طراحی پیکتو‌گرام

• طراحی پیکتو‌گرافی باید با خطوط و سطوح بسیار ساده‌ای اجرا شود.
• پیکتو‌گرام ها باید نحوی طراحی شوند که افراد بتوانند در نگاه اول معنی اصلی آن‌ها را تشخیص دهند.
• رعایت اصول زیبایی‌شناسی همراه با کمترین میزان استفاده از رنگ از دیگر ویژگی‌های معمول یک پیکتو‌گرام به شمار می‌رود.
• پیکتوگرام ها یک زبان جهانی هستند بنابراین باید به گونه‌ای طراحی شوند که افراد در اولین نگاه معنی اصلی آن‌ها را تشخیص دهند.
• این طرح‌ها در کمال سادگی باید به‌گونه‌ای باشند که در اولین نگاه یک معنای واحد را به ذهن افراد انتقال داد تا بدین جهت از ایجاد سردرگمی در مخاطب جلوگیری شود.

کاربرد پیکتوگرافی

امروزه اکثر جوامع مدرن از پیکتوگرام‌ها به عنوان یک نشانه یا دستورالعمل استفاده می‌کنند، چرا که این نمادها در بین همه اقشار مردم یک نوع زبان مشترک به وجود می‌آورند. همچنین پیکتوگرام‌ها به طور کلی کوتاه، گویا، رسا، واقع گرایانه و قابل درک محسوب می‌شوند. علامت هشدار نسبت به مواد رادیواکتیو جزء یک نمونه جهانی از پیکتوگرام‌ها به شمار می‌رود.

انواع پیکتوگرام

تقسیم بندی دقیق انواع پیکتوگرام‌ها امر نسبتاً مشکلی است، چرا که انواع مختلف آن مرزهای نزدیکی در طراحی دارند و به عبارت دقیق‌تر، تعاریف هر یک در دیگری می‌آمیزد. با این حال خیلی از طراحان انواع پیکتوگرام را به دو گونه کلی نشانه‌های تصویری و نشانه‌های نوشتاری تقسیم بندی می‌کنند.

تفاوت لوگو و پیکتوگرام چیست؟

• لوگو یک نماد گرافیکی خلاقانه به شمار می‌رود که برای معرفی اهداف و محصولات یک برند خاص طراحی می‌شود. لوگو مختص یک برند بوده و می‌تواند پیچیدگی و تنوع بسیاری داشته باشد. اما پیکتوگرام در حقیقت نقطه مقابل لوگو است چرا که باید باید مفهوم مورد نظر را به ساده‌ترین شکل ممکن، با بهره گیری از یک طراحی بسیار ابتدایی و واضح به افراد مختلف منتقل کند.
• لوگو معمولاً نوشتار محور بوده و از تایپوگرافی بهره می‌برد. اما پیکتوگرام تنها یک تصویر ساده به شمار می‌رود که فاقد هر نوشته‌ای می‌باشد.
• پیچیدگی به کار رفته در لوگو و ترکیب رنگ‌ در آن، به سلیقه و خلاقیت طراح بستگی دارد، اما pictogram یک ترکیب بسیار ساده محسوب می‌شود که مفهومی از المان‌های اولیه را می‌نمایاند.
• لوگو می‌تواند سطح هنری بالایی را شامل شود اما در پیکتوگرام چنین نیست. به عبارتی طراح باید سعی کند تا با طراحی ساده خود به سرعت مفهوم پیکتوگرافی را به خود انتقال دهد.
• لوگو مختص یک برند یا یک شخص است. اما پیکتوگرام معمولاً یک مفهوم عمومی را انتقال می‌دهد و هیچ حالت مالکیتی ندارد.
• لوگو نماینده شخصیت و کاراکتر برند است. درحالی‌که pictogram نوعی هویت بین‌المللی را شامل می‌شود.

آشنایی با پیکتوگرافی

فروشگاه اعتدال ، برند تخصصی اقلام و لوازم خطاطی، طراحی و خوشنویسی ازجمله انواع جوهر، مرکب، ماژیک و دفاتر خوشنویسی در ایران است. اعتدال اینک مفتخر است که سابقه چندین دهه خدمت‌رسانی به هنرمندان گرامی را برعهده دارد.