اردیبهشت ۳۰, ۱۴۰۳
Menu
هنر خوشنویسی، تنها به نگارش کلمات محدود نمی‌شود، بلکه ظرافت، خلاقیت و معنویت را نیز در بر می‌گیرد. اگر مایلید گامی دیگر در مسیر تعالی هنر خوشنویسی بردارید، وقت آن رسیده است تا کمی بیشتر با دنیای اصطلاحات خوشنویسی آشنا شوید.
اصطلاحات خوشنویسی یک زبان مشترک بین خوشنویسان ایجاد کرده تا از این طریق بتوان به سادگی مفاهیم و ظرافت‌های این هنر را فرا آموخت.
در ادامه این مطلب، به بررسی تعدادی از رایج‌ترین اصطلاحات خوشنویسی می‌پردازیم:
سطر نویسی یکی از قالب‌های پرکاربرد خوشنویسی است که در آن، جملات بر روی خط زمینه به طور افقی خوشنویسی می‌شوند. از جمله ویژگی‌های بارز سطر نویسی می‌توان به سادگی و ظرافت آن اشاره کرد.
نقطه یک عنصر ظریف و بنیادی در خوشنویسی است که مبنای اندازه‌گیری حروف و کلمات مختلف به شمار می‌رود. ایجاد نقطه، با حرکت پهنای زبانه‌ی قلم بر روی کاغذ صورت می‌گیرد.
برای عنوان مثال، گفته می‌شود که “الف” سه نقطه است، این بدان معناست که ارتفاع حرف”الف” می‌بایست به اندازه‌ی سه نقطه باشد. همچنین نیم نقطه که به اندازه‌ی نصف نقطه است، در اندازه‌گیری جزئیات حروف و کلمات بسیار کاربردی می‌باشد.
پهنای هر نقطه، که اصولاً به اندازه‌ی پهنای زبانه‌ی قلم می‌باشد، به شش قسمت مساوی تقسیم می‌گردد و هر قسمت، یک دانگ نام دارد. دانگ، به عنوان یک واحد دقیق برای اندازه‌گیری جزئیات حروف و کلمات مختلف – مثل ضخامت سرکش‌ها و کشیده‌ها -کاربرد دارد. برای مثال اساتید اذعان دارند که ضخامت سرکش حرف “الف” نباید از یک دانگ بیشتر شود.
ترکیب یک عنصر حیاتی در دنیای خوشنویسی است که جهت پرداختن به چیدمان حروف و کلمات در فضای صفحه، با هدف ایجاد زیبایی و تناسب، به کار گرفته می‌شود. در نهایت این ترکیب هنرمندانه حروف و کلمات است که خلق یک اثر هنری بدیع را ممکن می‌سازد.
از جمله مهم‌ترین اصول ترکیب عبارت‌اند از:
کشیده یا مد بخشی مهم از ظرافت‌های خوشنویسی را تشکیل می‌دهد که همانطور که از نامش پیداست به نوشتن برخی حروف در اندازه‌های بلند، در امتداد افق سطر اشاره دارد. این حروف با تمام پهنای زبانه‌ی قلم (شش دانگ) نوشته می‌شوند. برای مثال هــــــم نمونه‌ای از کشیدگی میان حروف “ه” و “م” می‌باشد.
همچنین بخوانید: آموزش ساخت مرکب خوشنویسی
یک خط فرضی در امتداد افق سطر محسوب می‌شود که حروف و کلمات بر روی آن قرار می‌گیرند. در ادامه با دو تکنیک سطح و دور در خوشنویسی آشنا می‌شویم.
به آن حرکاتی گفته می‌شود در آنها می‌بایست حروف به صورت راست نوشته شوند. به عبارتی زمانی که حروف سطح هستند، به صاف و مستقیم بودن آنها اشاره داریم. حال تا حدی می‌دانیم که سطح در خوشنویسی چیست می‌توانیم به اصطلاحات دیگر بپردازیم.
اگر در نوشتن یکی از حروف، حرکت نرم و منحنی‌واری به قلم بدهیم در واقع از دور استفاده کرده‌ایم. برای درک بهتر این مطلب که دور در خوشنویسی چیست می‌توان گفت منحنی پایین حرف “ی” یا حرف “ن” دو نمونه رایج استفاده از دور به شمار می‌روند.
این اصطلاح به معنای سفید گذاشتن فضای خالی در داخل حروفی مانند “ع” و “غ” است. این تکنیک با هدف ایجاد ریتم، تعادل و هارمونی در خوشنویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این تکنیک خوشنویسی به منظور باریک و منعطف کردن انتهای حروف کاربرد دارد. در این تکنیک قلم به طور خمیده و غیر مستقیم، از پایین به بالا کشیده می‌شود.
از جمله قدیمی‌ترین قالب‌های خوشنویسی است که در گذشته برای نوشتن قطعات قرآنی و ادعیه استفاده می‌شد. در این قالب، دو بیت را به صورت مورب می‌نویسند.
به محل قرارگیری قلم برروی کاغذ و هر سطح دیگری که روی آن می‌نویسند، دم قلم گفته می‌شود.
یک قالب خوشنویسی نستعلیق و شکسته نستعلیق که در آن حروف، کلمات و جملات به صورت تکراری و گاهی به صورت متقاطع و روی هم درج می‌شوند. در قالب سیاه مشق تمرکز اصلی بر روی فرم و ساختار حروف بوده و معنای کلمات نسبتاً از اهمیت کمتری برخوردار است.
فروشگاه اعتدال ، برند تخصصی اقلام و لوازم خطاطی، طراحی و خوشنویسی ازجمله انواع جوهر، مرکب، ماژیک و دفاتر خوشنویسی در ایران است. اعتدال اینک مفتخر است که سابقه چندین دهه خدمت‌رسانی به هنرمندان گرامی را برعهده دارد.
موج صنعتی شدن ایران در اوایل قرن حاضر(سالهای 1300 شمسی به بعد) ،ظهور صنایع مبتنی بر نیازهای جامعه مدرن،تجربه واردات و همکاری با کمپانیهای غربی،تجّار و بازرگانان ایرانی را به سمت “تولیدصنعتی” رهنمون شد. از دیرباز ایرانیان برای تامین مرکب و جوهر از روشهای سنتی استفاده میکردند اما با رشد جمعیت و گسترش موارد استفاده جوهر و مرکب در امور اداری،آموزشی و هنری،دیگر این روش پاسخگوی نیاز جامعه نبود.